Θέατρο Κοινωνικού Διαλόγου
Το Θέατρο Κοινωνικού Διαλόγου είναι ένα ιδιότυπο είδος κοινωνικής παρέμβασης που συνδέει το Εφαρμοσμένο Θέατρο με τον ανοιχτό κοινωνικό διάλογο (Open Forum). Δημιουργήθηκε από τη Βέρα Λάρδη και την Αλεξάνδρα Βασιλείου και έχει ως στόχο να δώσει φωνή στις εμπειρίες μίας δεδομένης κοινότητας και παράλληλα να προσκαλέσει την ευρύτερη κοινότητα σε ανοιχτό διάλογο.
Η μεθοδολογία εμπλουτίζεται με εργαλεία από την ποιοτική έρευνα, από το θέατρο verbatim, και τα ανοιχτά forum. Με έναυσμα την δημιουργία μίας θεατρικής παράστασης δημιουργούνται τέσσερις ομάδες που επεξεργάζονται το θέμα: η ομάδα των αφηγητών/τριων, οι συντελεστές της παράστασης, η διεπιστημονική ομάδα και το κοινό, που τελικά παρακολουθεί στην παράσταση και καλείται να ανταποκριθεί συναισθηματικά και λεκτικά μέσα από έναν ανοιχτό διάλογο. Στόχος αυτού του διαλόγου είναι να ακουστεί και η φωνή του θεατή, με την ποικιλομορφία και τις πολλαπλές εμπειρίες που περιέχει.
Το θεάτρο κοινωνικού διαλόγου λειτουργεί ως ένας φορέας ενδυνάμωσης, δημιουργεί γέφυρες σύνδεσης, ευαισθητοποίησης και πρόληψης έναντι των προκαταλήψεων που οδηγούν στην περιθωριοποίηση.
Η μεθοδολογία εξελίσεται οργανικά από τη μία συνεργασία στην επόμενη καθώς εμπλουτίζεται από ανατροφοδότηση και εμπειρία.
Τα βήματα που ακολουθήθηκαν ως τώρα συμπεριλαμβάνουν:
Παρεμβάσεις όπου έχει αξιοποιηθεί το Θέατρο Κοινωνικού Διαλόγου έχουν παρουσιαστεί στο κοινό, σε εκπαιδευτικούς, φοιτητές, δημοσιογραφους και συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σχετικό άρθρο έχει συμπεριληφθεί στον τόμο "Η συμβολή των ψυχοθεραπειών μέσω τέχνης στην ψυχιατρική θεραπευτική" που εκδόθηκε από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο περιοδικό Νταλίκα και στα ενθέματα της εφημερίδας Αυγή.
Η μεθοδολογία εμπλουτίζεται με εργαλεία από την ποιοτική έρευνα, από το θέατρο verbatim, και τα ανοιχτά forum. Με έναυσμα την δημιουργία μίας θεατρικής παράστασης δημιουργούνται τέσσερις ομάδες που επεξεργάζονται το θέμα: η ομάδα των αφηγητών/τριων, οι συντελεστές της παράστασης, η διεπιστημονική ομάδα και το κοινό, που τελικά παρακολουθεί στην παράσταση και καλείται να ανταποκριθεί συναισθηματικά και λεκτικά μέσα από έναν ανοιχτό διάλογο. Στόχος αυτού του διαλόγου είναι να ακουστεί και η φωνή του θεατή, με την ποικιλομορφία και τις πολλαπλές εμπειρίες που περιέχει.
Το θεάτρο κοινωνικού διαλόγου λειτουργεί ως ένας φορέας ενδυνάμωσης, δημιουργεί γέφυρες σύνδεσης, ευαισθητοποίησης και πρόληψης έναντι των προκαταλήψεων που οδηγούν στην περιθωριοποίηση.
Η μεθοδολογία εξελίσεται οργανικά από τη μία συνεργασία στην επόμενη καθώς εμπλουτίζεται από ανατροφοδότηση και εμπειρία.
Τα βήματα που ακολουθήθηκαν ως τώρα συμπεριλαμβάνουν:
- Προσωπική επαφή με άτομα και ομάδες που επιθυμούν να μοιραστούν το βίωμα τους αναφορικά με το θέμα της παρέμβασης και ομαδικό storytelling.
- Επιλογή καλλιτεχνών-συνεργατών που έχουν την ικανότητα και τη διάθεση να εμπλακούν σε διεργασία του θέματος και του βιώματος των αφηγητών.
- Επιστημονική συμβολή εξειδικευμένων κοινωνικών επιστημόνων και επαγγελματιών ψυχικής υγείας στο στάδιο της δραματουργικής επεξεργασίας.
- Δημιουργία παράστασης βασισμένη στις μαρτυρίες των αφηγητών/ αφηγητριών. Στην παράσταση συμμετέχουν είτε επαγγελματίες ηθοποιοί είτε μικτή ομάδα επαγγελματιών και μη ηθοποιών.
- Παρουσίαση της παράστασης στο ευρύτερο κοινό.
- Διάλογος με το κοινό συντονισμένη από εξειδικευμένες συνεργάτιδες στα ανοιχτά forum.
- Επαφή των αφηγητών/αφηγητριών που το επιθυμούν με την ομάδα συνεργατών της παράστασης και προσωπική συνδιαλλαγή μεταξύ τους.
- Μετά το πέρας των παραστάσεων, συνάντηση ανατροφοδότησης με την ομάδα συνεργατών και τη διεπιστημονική όμάδα, σχετικά με την προσωπική τους διαδρομή κατά τη δημιουργία της παρέμβασης.
- Μετά το πέρας των παραστάσεων, συνάντηση ανατροφοδότησης με την ομάδα αφηγητών/τριων σχετικά με την προσωπικής τους διαδρομή κατά τη διάρκεια της παρέμβασης.
Παρεμβάσεις όπου έχει αξιοποιηθεί το Θέατρο Κοινωνικού Διαλόγου έχουν παρουσιαστεί στο κοινό, σε εκπαιδευτικούς, φοιτητές, δημοσιογραφους και συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σχετικό άρθρο έχει συμπεριληφθεί στον τόμο "Η συμβολή των ψυχοθεραπειών μέσω τέχνης στην ψυχιατρική θεραπευτική" που εκδόθηκε από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο περιοδικό Νταλίκα και στα ενθέματα της εφημερίδας Αυγή.
Παρεμβάσεις θεάτρου κοινωνικού διαλόγου
A New Era (?) Παράσταση- διάλογος βασισμένη σε μαρτυρίες νέων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας
Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2019
Πλατφόρμα: Άνοιγμα στην Πόλη
Ομοφοβία, αμφιφοβία και τρανσφοβία: Πώς τις βιώνουν οι άνθρωποι που είναι ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι και τρανς; Τι σκέφτεται και πώς ζει η νέα γενιά των ΛΟΑΤΚΙ+; Οι πρόσφατες θεσμικές αλλαγές έχουν αλλάξει το τοπίο; Έχουμε πράγματι μπει στο κατώφλι μιας νέας εποχής, ουσιαστικής αναγνώρισης του δικαιώματος στην ελευθερία ταυτότητας;
Το A New Era (?), στα ελληνικά Μια νέα εποχή ( ; ), είναι μία παράσταση για την προσωπική μας εμπειρία αποκλεισμού, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού, και την κοινή μας ανάγκη για πραγματική επαφή.
Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου υποστήριξε τη δημιουργία της παράστασης- διάλογο “A New Era (?)” που παρουσιάστηκε στα πλαίσια της πλατφόρμας “Άνοιγμα στην Πόλη” στις 27, 28, 29 και 30 Ιουνίου 2019 στη σκηνή του SIX D.O.G.S..
Στόχος του A New Era (?) είναι να συμβάλει στην πρόληψη των κοινωνικών προκαταλήψεων και θεσμικών διακρίσεων έναντι των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και να ευαίσθητοποιήσει όλους όσοι καλούνται να τα υποστηρίξουν (οικογένεια, εκπαιδευτικοί, ειδικοί ψυχικής υγείας, κοινωνικοί λειτουργοί και φορείς).
Πλατφόρμα: Άνοιγμα στην Πόλη
Ομοφοβία, αμφιφοβία και τρανσφοβία: Πώς τις βιώνουν οι άνθρωποι που είναι ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι και τρανς; Τι σκέφτεται και πώς ζει η νέα γενιά των ΛΟΑΤΚΙ+; Οι πρόσφατες θεσμικές αλλαγές έχουν αλλάξει το τοπίο; Έχουμε πράγματι μπει στο κατώφλι μιας νέας εποχής, ουσιαστικής αναγνώρισης του δικαιώματος στην ελευθερία ταυτότητας;
Το A New Era (?), στα ελληνικά Μια νέα εποχή ( ; ), είναι μία παράσταση για την προσωπική μας εμπειρία αποκλεισμού, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού, και την κοινή μας ανάγκη για πραγματική επαφή.
Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου υποστήριξε τη δημιουργία της παράστασης- διάλογο “A New Era (?)” που παρουσιάστηκε στα πλαίσια της πλατφόρμας “Άνοιγμα στην Πόλη” στις 27, 28, 29 και 30 Ιουνίου 2019 στη σκηνή του SIX D.O.G.S..
Στόχος του A New Era (?) είναι να συμβάλει στην πρόληψη των κοινωνικών προκαταλήψεων και θεσμικών διακρίσεων έναντι των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και να ευαίσθητοποιήσει όλους όσοι καλούνται να τα υποστηρίξουν (οικογένεια, εκπαιδευτικοί, ειδικοί ψυχικής υγείας, κοινωνικοί λειτουργοί και φορείς).
Συντελεστές
Ιδέα - Σχεδιασμός: Βέρα Λάρδη - Αλεξάνδρα Βασιλείου Δραματουργία - Σκηνοθεσία: Μαργαρίτα Καστρινού - Βέρα Λάρδη Επιστημονικοί σύμβουλοι: Λένα Ασλανίδου - Λίλη Βασιλείου (Processwork Hub), Νάνσυ Παπαθανασίου - Έλενα-Όλγα Χρηστίδη, (Orlando lgbt+) Υπεύθυνες συντονισμού συζήτησης: Αλεξάνδρα Βασιλείου - Λένα Ασλανίδου Επιμέλεια κίνησης: Αντιγόνη Γύρα Σκηνογραφία - Ενδυματολογία: Μάγδα Πλευράκη Βοηθός σκηνογράφου: Νατάσα Τσιντικίδη Φωτισμοί: Κώστας Μπεθάνης Επιμέλεια μουσικής: Αλέξανδρος Μισιρλιάδης Βοηθός Σκηνοθετριών: Μαρία Ουίτσι Χατζή Φωτογραφίες: Παύλος Μαυρίδης Γραφιστικά: Λίλα Παλαιολόγου / pelpal productions Παίζουν: Φένια Αποστόλου, Αλέξης Βιδαλάκης, Ηλίας Βογιατζηδάκης, Γεωργία Ζάχου, Χρήστος Καπενής, Μαργαρίτα Καστρινού, Βέρα Λάρδη, Ελίνα Παπαθεοδώρου Παραγωγή: Αθηναϊκή Σκηνή Μιχάλης Καλαμπόκης |
Οι δημιουργοί ευχαριστούν τον Κινητήρα, την Εταιρεία Δραματικής Έκφρασης και Θεραπείας "Παλμός" και τα Αέλια, Αλκμήνη, Άντα, Βανέσα, Βασίλη, Βύρωνα, Γιώργο, Γιώργο- Κυβέλη, Δημήτρη, Λόλα, Λουκά, Ραφαήλο, Parvus Princeps και Χλόη.
Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σχετικές δημοσιεύσεις
Κοινωνικό θέατρο για τις "άλλες ζωές", Εφημερίδα των Συντακτών
Άλλαξε η ζωή των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων με τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα;, Antivirus
Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σχετικές δημοσιεύσεις
Κοινωνικό θέατρο για τις "άλλες ζωές", Εφημερίδα των Συντακτών
Άλλαξε η ζωή των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων με τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα;, Antivirus
Η Αυθεντική Αντίδραση: Ένας διάλογος για την ομοφοβία και την τρανσφοβία
Η Αυθεντική Αντίδραση (2015) δημιουργήθηκε από μία ομάδα εθελοντών με στόχο την κατανόηση των διαφορετικών δυναμικών και ρόλων που αναπτύσσονται γύρω από το θέμα της ομοφοβίας και τη διερεύνηση τρόπων αντιμετώπισης περιπτώσεων εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον και την κοινότητα. Πρόκειται για μία επιμορφωτική δράση σχεδιασμένη να παιχτεί σε μη θεατρικούς χώρους (αίθουσες πολλαπλών χρήσεων) και είναι χωρισμένη σε δύο μέρη. Το πρώτο αποτελείται από αφηγήσεις μαρτυριών μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας (λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι και τρανσέξουαλ), γονέων ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιών και εκπαιδευτικών που καταλήγει σε ένα σύντομο θεατρικό δρώμενο. Ακολουθεί συντονισμένη συζήτηση/διεργασία ομάδας με τη συμμετοχή του κοινού.
Έχουν πραγματοποιηθεί δράσεις για εκπαιδευτικούς της σχολικής κοινότητας έπειτα από πρόσκληση της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Επίσης, έχει παρουσιαστεί:
Έχουν πραγματοποιηθεί δράσεις για εκπαιδευτικούς της σχολικής κοινότητας έπειτα από πρόσκληση της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Επίσης, έχει παρουσιαστεί:
- 18ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας.
- Kinitiras Studio.
- ΕΣΗΕΑ ως συνεχιζόμενη επιμόρφωση δημοσιογράφων.
- Θέατρο Vault για φοιτητές των ΤΕΙ κοινωνικής εργασίας.
- Κ.Ε.Θ.Ε.Α.- Διάβαση, για τα μέλη τους γονείς τους και το θεραπευτικό προσωπικό του προγράμματος.
- 20ο Συνέδριο EAP (European Association of Psychotherapy).
- Η βιντεοσκόπηση από το δρώμενο αξιοποιήθηκε σε ακόμη περισσότερες επιμορφώσεις και παρουσιάσεις σε συνέδρια και επιστημονικές συναντήσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Radicalization Awareness Network, International Association of Process Oriented Psychology)